Fiscale oudedagsreserve

De afkorting ‘FOR’ staat voor fiscale oudedagsreserve. Zoals de naam al zegt is het een fiscale regeling die verband houdt met de oudedagsvoorziening. De regeling biedt ondernemers de mogelijkheid jaarlijks een gedeelte van hun winst te reserveren ten behoeve van een oudedagsvoorziening. Die reservering vormt een fiscale aftrekpost en leidt dus tot een verlaging van de belastbare winst. In dat opzicht is de FOR aantrekkelijk.
De FOR heeft echter ook een belangrijke keerzijde. De toevoegingen die aan de FOR worden gedaan leiden namelijk niet tot werkelijke pensioenopbouw, maar slechts tot uitstel van belastingheffing. Het bedrag van de opgebouwde FOR moet op enig moment namelijk vrijvallen en wordt dan bij de winst geteld zodat er alsnog belasting over verschuldigd is. Ondernemers met een hoge FOR hebben dus eigenlijk een forse latente belastingschuld.

De FOR valt alleen in specifieke situaties vrij. Allereerst kan de ondernemer vrijwillig kiezen voor (gedeeltelijke) vrijval van de FOR in het jaar dat hij lijfrentepremie betaalt. Daarnaast valt de FOR verplicht vrij als – kortgezegd – de onderneming wordt gestaakt. 
Zoals gezegd leidt de vrijval ertoe dat het een bedrag bij de winst wordt geteld zodat in beginsel méér belasting verschuldigd is. Die bijtelling kan echter op verschillende manieren worden verzacht. 
Indien de ondernemer in enig jaar premies voor lijfrenten heeft betaald, kan hij de FOR tot maximaal het bedrag van die premie laten vrijvallen. De vrijgevallen FOR wordt in de winst opgenomen en compenseert zodoende de lijfrentepremies die als uitgaven voor inkomensvoorzieningen in aanmerking worden genomen. Effectief wordt de belastingheffing daardoor uitgesteld tot het moment dat de lijfrente tot uitkering komt. 
Ook bij de staking van de onderneming kan de vrijval van de FOR worden gecompenseerd door gelijktijdige betaling van lijfrentepremie. Specifiek bij staking mag namelijk – binnen bepaalde grenzen – een zogenoemde stakingslijfrente worden afgesloten. Die premie kan aanzienlijk zijn zodat ook de vrijval van de FOR voor een groot deel of zelfs geheel kan worden gecompenseerd. Een belangrijk nadeel hierbij is wel dat de lijfrentepremie daadwerkelijk moet worden betaald. Dat kan bijvoorbeeld door overmaking van de premie naar een professionele verzekeraar, maar ook doordat de onderneming in het kader van een bedrijfsoverdracht als betaling in natura aan de – als verzekeraar optredende – opvolger dient. Bij staking speelt nog mee dat recht bestaat op de stakingsaftrek van € 3630. Over dat deel van de vrijvalwinst hoeft in zo’n situatie dus in elk geval geen belasting te worden betaald. 

Bron: Alfa Accountants